Φοιτητικός Συνδικαλισμός στην Ελλάδα: «Σύγχρονη Αργώ…»

Της Ανδριάνας Βιολέτη

Κάποτε ήταν η φωνή της νεολαίας, ο σπινθήρας της αμφισβήτησης, το ανάχωμα απέναντι σε αυθαιρεσίες. Σήμερα; Μια τυπική κάλπη, μερικά πανό, άδεια αμφιθέατρα και σιωπηλές παρατάξεις που μοιάζουν να υπάρχουν περισσότερο για την πολιτική καριέρα λίγων παρά για την συλλογική διεκδίκηση πολλών. Ο φοιτητικός συνδικαλισμός στην Ελλάδα δεν πέθανε ξαφνικά- απλώς ξέχασε αργά τον παλμό του και ίσως τον σκοπό του. 

Κάθε φοιτητής από τις πρώτες μέρες της φοιτητικής του ζωής (όπως και εγώ ακόμα περισσότερο ως φοιτήτρια του τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης) έρχεται αντιμέτωπος με τα μέλη παρατάξεων που είναι έτοιμα να του προσφέρουν βοήθεια για την εγγραφή, να τον ενημερώσουν για το πρόγραμμα σπουδών και για τους καθηγητές και να τον διαβεβαιώσουν πως για ό,τι θελήσει να μη διστάσει να επικοινωνήσει μαζί τους. Το κάστρο όμως έπεσε και κανείς δεν το έχει καταλάβει. 

Ενώ όλες οι παρατάξεις δεν είναι ίδιες, είχαν ένα παρελθόν με βάρος και πλέον ένα παρόν με πολλά ερωτήματα. Ξεκινώντας ας θέσουμε ένα ερώτημα δίνοντας τροφή για σκέψη. Η ιδεολογία που προασπίζονται συμβαδίζει με τον τρόπο μεθοδολογίας τους απέναντι στους φοιτητές ή μήπως δεν δρουν με ιδεολογικό-πολιτικά κριτήρια; Ας τα πάρουμε ένα ένα…. Πρώτον, οι φοιτητικές παρατάξεις θα έπρεπε να αποτελούν όργανο αντιπροσώπευσης των φοιτητών και οι δράσεις τους να έχουν κύριο μέλημα την καθημερινή ευημερία των φοιτητών μέσα στον χώρο των πανεπιστημίων. Ας ξεκαθαριστεί πως η εκλογή για την σωστή αντιπροσώπευση των φοιτητών απαιτεί τα μέλη των παρατάξεων να προσεγγίζουν τους φοιτητές με θεμιτά και όχι αθέμιτα μέσα, που εμπεριέχουν ένα ιδεολογικό κριτήριο.

Το φοιτητικό κίνημα βρίσκεται υπό εξαφάνιση και αναζητείται. Σήμερα δύσκολα μπορούμε να μιλήσουμε για φοιτητικό συνδικαλισμό εξαιτίας ορισμένων πρακτικών κάθε παράταξης ξεχωριστά. Η ΔΑΠ – ΝΔΦΚ («Δημοκρατική Ανανεωτική Πρωτοπορία – Νέα Δημοκρατική Φοιτητική Κίνηση») υφίσταται με το ιδεολογικό πρόσχημα των φιλελεύθερων αξιών ( υποστήριξη της ελευθερίας της έκφρασης, της ατομικής πρωτοβουλίας), του ευρωπαϊκού προσανατολισμού, του αντικομουνιστικού λόγου (κυρίως αντίθεση στις καταλήψεις, παρεμβάσεις στα πανεπιστήμια). Στο πεδίο δράσης ,όμως , δηλαδή μέσα στα πανεπιστήμια, φαίνεται πως διοργανώνουν ακαδημαϊκές ημερίδες και ιδρύουν φορείς, όπως γραφεία διασύνδεσης που στοχεύουν στην διευκόλυνση της επαγγελματικής αποκατάστασης ,  πραγματοποιούν επιμορφωτικές επισκέψεις και εκδηλώσεις για την επίτευξη κοινωνικών επαφών μεταξύ φοιτητών, αλλά πως μπορούμε να μιλάμε για πολιτική διαφάνεια όταν όλα τα παραπάνω δεν εξυπηρετούν τον ίδιο τον φοιτητή, αλλά εξυπηρετούν στην πράξη τις πελατειακές σχέσεις μεταξύ μελών και φοιτητών ή μελών και προσωπικής ανέλιξης των; Μπορούμε να μιλάμε για πραγματική πολιτική όταν η  δυνατότητα για συνεχή προσβασιμότητα των φοιτητών εξαιτίας της συχνής παρουσίας τους στα τραπεζάκια με έντυπο υλικό προϋποθέτει ως αντάλλαγμα την ψήφο τους; Μπορούμε να την ορίσουμε ως πολιτική παράταξη, όταν αρνείται πρώτον την πολιτική της ταυτότητα ονομαστικά (παράταξη της ΝΔ) ενώ ταυτόχρονα παράτυπα προσπαθεί να ελέγξει τους φοιτητικούς συλλόγους χωρίς να συμμετέχει σε γενικές συνελεύσεις, διοικητικά συμβούλια πασάροντας ωραίες δικαιολογίες ενώ συχνά  κατηγορείται για «όργιο νοθείας» στις φοιτητικές εκλογές και για σκιώδεις συνεργασίες με τις διοικήσεις;

Προχωρώντας  προς την αριστερά, η ΠΑΣΠ («Πανελλήνια Αγωνιστική Σπουδαστική Παράταξη»)  έχει παραδοσιακή ισχυρή παρουσία στις σχολές. Έχει στο επίκεντρο στον ίδιο τον φοιτητή, τις αγωνίες του , τα θέλω του και προωθεί με συνδιαλλακτική προσέγγιση των διοικήσεων τα αιτήματα των φοιτητών. Ωστόσο κατ’ εμέ στο πεδίο δράσης παρουσιάζεται κάποιες φορές ως άβουλη, καθώς στις πολιτικές αποφάσεις ακολουθεί την μάζα. Ζητά την ψήφο των φοιτητών χωρίς να τους επιδεικνύει σε πρακτικό επίπεδο την εφαρμογή των αρχών της ιδεολογίας της. Πιστεύετε πως τα απλά λόγια μπορούν να αντικαταστήσουν την εφαρμογή της πολιτικής γραμμής στα μάτια των φοιτητών; Κρίμα για μία παράταξη με τόσο μεγάλο παρελθόν να κατηγορείται   για πελατειακές σχέσεις με μόνο στόχο την εξαγορά ψήφων. Παρόλα αυτά, είναι οι μόνοι από τις υπόλοιπες παρατάξεις που αναλαμβάνουν έστω και μερικές φορές πρωτοβουλίες, θέλουν ιδέες και αγωνίζονται ενεργά μέσα στα πανεπιστήμια για την υλοποίηση τους. 

Η ΠΚΣ (« Πανσπουδαστική Κίνηση Συνεργασίας»)  παρουσιάζεται ως η μόνη αγωνιστική νεολαία. Αποτελεί την μόνη παράταξη με ξεκάθαρη πολιτική γραμμή βασισμένη στον Μαρξισμό – Λενισμό. Δεσμεύεται για την φοιτητική εκπροσώπηση μέσω κινητοποιήσεων, γόνιμου πολιτικού διαλόγου, της αριστερής ταξικής διεκδίκησης για την προάσπιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Πώς μπορεί όμως και αυτή να θεωρηθεί αξιόπιστη όταν είναι ιδεολογικά αυταρχική, αρνείται την διαφορετικότητα ιδεών και επιβάλλει με πολιτική προπαγάνδα ή λεκτική βία τη δική της ιδεολογία; 

Η ΕΑΑΚ («Ενιαία Ανεξάρτητη Αριστερή Κίνηση») εφαρμόζει ριζοσπαστική πολιτική δράση και συμμετέχει σε φοιτητικά μέτωπα αγώνα, εφόσον τα μέλη της υποστηρίζουν πως είναι φοιτητικό αποκλειστικά κίνημα χωρίς κάποιο πολιτικό φορέα από πίσω. Μάλλον ξεχνάνε πως με την επιβολή αποφάσεων, την υποτίμηση της θεσμικής οδού, την χρήση βίας ή των συγκρούσεων με αντίπαλες παρατάξεις , τις καταλήψεις χωρίς πλειοψηφική στήριξη εκπροσωπούν την αντιπολιτική και όχι την πολιτική.  

Κλείνοντας, το ΔΙΚΤΥΟ μαζί με την ΠΑΣΠ είναι οι μόνες που κάνουν γνήσιο πολιτικό διάλογο με επιχειρήματα και έμφαση στην συμμετοχή, προτάσσουν δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις στην διοίκηση πανεπιστημίων, συνεργάζονται με άλλες αριστερές παρατάξεις και συγκεκριμένα το ΔΙΚΤΥΟ κατηγορείται αποκλειστικά και μόνο για δυσδιάκριτη πολιτική ταυτότητα σε ορισμένες σχολές.   

Η παλιά Αργώ του Θεοτοκά ναυάγησε…. Ελάχιστα μέλη πολιτικών παρατάξεων σχολών της Ελλάδας είναι εκεί από την αρχή χτίζοντας το όραμα, ενώ τα περισσότερα μέλη κρύβονται πίσω από αποφάσεις της Πρυτανείας και ακούν απλά πολιτική κριτική στα υπόλοιπα. Όλοι ξέρουμε πως άμα δεν έχεις να δείξεις έργο το πιο εύκολο είναι να μειώνεις το έργο του πολιτικού σου αντιπάλου εξασφαλίζοντας τα κομματικά σου συμφέροντα. Κλασσικό και διαχρονικά αδύναμο. Αν αυτό είναι το μέτρο της «πολιτικής σας δράσης» τότε αποδεικνύεται πως είστε απόντες, όταν εμείς οι φοιτητές είμαστε παρόντες και χρειαζόμαστε σχέδια και παρόντες όταν μπορείτε να καρπωθείτε. Συμφωνώντας με τον Έλληνα Λογοτέχνη Γεώργιο Θεοτοκά, «Ζωή είναι αυτή που ζούμε; Όχι! Την παρεξηγήσαμε την ζωή. Την καταργήσαμε. Παρηγοριόμαστε διαβάζοντας την ζωή που δεν ζούμε ή γράφοντας την. Μα ο μόνος σκοπός της ζωής είναι να την ζει κανείς όσο μπορεί, όσο βαστά πιο δυνατά και πιο πλούσια». Μόνο έτσι η πολιτική του  Αργώ θα αναστηθεί και το φοιτητικό κίνημα θα συσπειρωθεί και θα αναγεννηθεί με στόχο ένα καλύτερο αύριο. Όπως είπε και ο Έλληνας Ποιητής Ανδρέας Κάλβος, «θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία μωρέ!».