της Ανδριάνας Βιολέτη
Σφοδρές αντιδράσεις στην ακαδημαϊκή κοινότητα προκάλεσε το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας περί ενίσχυσης της ασφάλειας στα ΑΕΙ που αναρτήθηκε για διαβούλευση στις 8 Ιουλίου. Η διαβούλευση ολοκληρώθηκε στις 22 Ιουλίου με μια κινητοποίηση στο Υπουργείο Παιδείας, στην οποία καθηγητές, φοιτητές και διοικητικοί κατήγγειλαν το νομοσχέδιο ως «αυταρχικό».
Στο κόκκινο βρίσκονται, κατακαλόκαιρο, οι εξελίξεις στα Ελληνικά ΑΕΙ με την Κυβέρνηση να προχωρά με γοργό ρυθμό στην εφαρμογή του δόγματος «νόμος και τάξη» μέσω της κατάθεσης του νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας με τίτλο «Ενίσχυση της Ασφάλειας στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα – Τροποποίηση Ν. 4957/2022 – Τροποποίηση Ποινικού Κώδικα» που αναρτήθηκε για διαβούλευση στις 18 Ιουλίου. Γίνεται γνωστό πως το παραπάνω νομοσχέδιο αφορά κυρίως τις διαγραφές και την αντιμετώπιση ανομίας στα ΑΕΙ.
Αναλυτικότερα, η νομοθετική ρύθμιση για τις διαγραφές στα πανεπιστήμια θα αφορά τους/τις φοιτητές/φοιτήτριες που είναι ανενεργοί έχοντας ξεπεράσει το κατώτερο όριο φοίτησης (8 ακαδημαϊκά εξάμηνα), προσαυξημένο κατά 4 ακαδημαϊκά εξάμηνα και για τα προγράμματα σπουδών, στα οποία οι φοιτητές έχουν ξεπεράσει το κατώτερο όριο φοίτησης και υπερβαίνει τα 8 ακαδημαϊκά εξάμηνα, προσαυξημένο κατά 6 ακαδημαϊκά εξάμηνα. Η Κυβέρνηση υποστηρίζει, πως μετά την συμπλήρωση της ανώτατης διάρκειας φοίτησης, με επιφύλαξη για τους ανενεργούς φοιτητές, τα άτομα με Αναπηρία, εκείνους με αθλητικές υποχρεώσεις, το Διοικητικό Συμβούλιο του Τμήματος εκδίδει πράξη διαγραφής.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση ο νόμος «βάζει τάξη» κάνοντας εκκαθάριση και στις λίστες εγγεγραμμένων στα πανεπιστήμια φοιτητών που εισήχθησαν πριν δεκαετίες. Ωστόσο, οι διαγραφές απειλούν φοιτητές που εισήχθησαν το 2017-2018, 2020-2021, οι οποίοι προσπαθούν να πάρουν το πτυχίο τους μέσα από αντίξοες συνθήκες, όπως η περίοδος της πανδημίας και είναι 23 και 24 χρονών! Υποστηρίζεται πως στόχος του νομοσχεδίου από την κυβέρνηση είναι να μην αδικηθεί κανένας φοιτητής, που αντιμετωπίζει αντικειμενικές δυσκολίες. Παρόλα αυτά κρίνεται εύληπτο πως η κυβέρνηση δεν έχει συνυπολογίσει πως αντικειμενικές δυσκολίες οφείλονται και στην εργασία των φοιτητών χωρίς να υπάρχουν ειδικά μέτρα στήριξης, για να ανταπεξέλθουν στο κόστος σπουδών, στη διαλυμένη φοιτητική μέριμνα, στην υποστελέχωση των τμημάτων που ξεκινάνε στην μέση του εξαμήνου, στην ανεπάρκεια των υποδομών (έλλειψη εργαστηρίων) και στην εξεύρεση της πρακτικής άσκησης που αποτελεί ατομική υπόθεση, καθυστερώντας ολόκληρα εξάμηνα. Για όλα τα παραπάνω θεωρείται σωστό η ευθύνη για την υπολειτουργία των ΑΕΙ να δίνεται αποκλειστικά στην «τεμπελιά» των φοιτητών και όχι και στις κοινωνικό-οικονομικές δυσκολίες και στην έλλειψη ουσιαστικής μέριμνας και στήριξης, που θα μπορούσαν να επιλυθούν απλά με ορισμένα διοικητικά μέτρα;
Τώρα θα ήθελα να αναφερθώ στην κόκκινη γραμμή της Κυβέρνησης αυτόν τον καιρό, στο ζήτημα της ανομίας στα ΑΕΙ. Συνολικά έχουν καταγραφεί 358 περιστατικά βίας, 87 περιστατικά κατάληψης, 67 περιστατικά εισβολής, 31 περιστατικά ματαίωσης εκλογών, 27 περιστατικά επιθέσεων και 20 περιστατικά ναρκωτικών, μια «χιλιοειπωμένη ιστορία» που δεν οδηγεί πουθενά…. Όμως στον απόηχο του βίαιου περιστατικού που συνέβη προσφάτως στην Νομική Σχολή Αθηνών, που επαναφέρει το ζήτημα στην δημόσια σφαίρα, θα ήθελα να προβώ σε ορισμένες παρατηρήσεις. Κατ’ εμέ δεν χρειαζόμαστε αυστηροποίηση της ποινικής αντιμετώπισης όσων εμπλέκονται σε κακουργηματικές πράξεις, εφόσον με τον νόμο 4957/2022, εξακολουθεί να ορίζεται ότι «εντός των χώρων των ΑΕΙ οι δημόσιες αρχές ασκούν όλες τις κατά νόμο αρμοδιότητές τους, συμπεριλαμβανομένης της επέμβασης, λόγω τέλεσης αξιόποινων πράξεων.»
Άρα, σε περίπτωση μίας ανθρωποκτονίας ή βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης ή κατάληψης μίας σχολής (παρά την αντίθεση των πανεπιστημιακών αρχών) η Αστυνομία και οι Εισαγγελικές Αρχές, εφόσον έχουν ενημερωθεί έχουν δικαίωμα επέμβασης. Επομένως, σχετικά με το ζήτημα επέμβασης των Δημόσιων Αρχών, όταν τελούνται αξιόποινες πράξεις στα Πανεπιστήμια, το νομοθετικό πλαίσιο είναι επαρκέστατο. Συγχρόνως, απέτυχε σε σύντομο χρονικό διάστημα ο ειδικός νόμος που είχε ψηφιστεί περί «πανεπιστημιακής αστυνομίας», η αποτυχία του οποίου επιβεβαιώνει και την μελλοντική αποτυχία της πρότασης της Υπουργού Παιδείας, να χάνουν την φοιτητική ιδιότητα όσοι συλλαμβάνονται να καταστρέφουν την πανεπιστημιακή περιουσία. Με λίγες στοιχειώδεις γνώσεις Ποινικής Δικονομίας καταλαβαίνει κανείς το γιατί. Καταρχήν οι περισσότεροι, οι οποίοι συλλαμβάνονται δεν είναι καν φοιτητές. Ταυτόχρονα, η σύλληψη ενός ατόμου είτε με ένταλμα (άρθρο 270 παρ.2 ΚΠΔ), είτε στο πλαίσιο αυτόφωρης διαδικασίας (άρθρο 275 παρ.1 ΚΠΔ) δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως ο συλληφθείς είναι ένοχος για το έγκλημα το οποίο συνελήφθη. Αυτό θα το αποφασίσει το αρμόδιο Δικαστήριο. Επομένως, είναι χρονοβόρο (πρόσκρουση στην θεμελιώδη αρχή του τεκμηρίου αθωότητας) να στερηθεί δικαίως ένα άτομο την φοιτητική του ιδιότητα χωρίς να έχει προηγηθεί το πέρας της δικαιοδοτικής διαδικασίας και δικαίως η πρόταση αυτή να προκαλέσει σύσσωμες αντιδράσεις από την ακαδημαϊκή κοινότητα.
Στις 22 Ιούλη, πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση των ΦΣ από όλη την χώρα έξω από το Υπουργείο Παιδείας, ημέρα λήξης διαβούλευσης του νομοσχεδίου. Στο επίκεντρο της κινητοποίησης βρέθηκαν οι σκληρές πειθαρχικές διατάξεις, που σύμφωνα με τους φοιτητές συνιστούν ποινικοποίηση της πολιτικής και της συνδικαλιστικής δράσης μέσα στα πανεπιστήμια. Όπως αναφέρουν, η Κυβέρνηση προβλέπει στην διαμόρφωση των Πανεπιστημίων ως χώρων επιτήρησης και απειλεί άμεσα την φοιτητική δημοκρατία και ελευθερία. Κατηγορούν τους κυβερνώντες, πως με αυτόν τον τρόπο απαξιώνουν τα δημόσια πανεπιστήμια με την χρόνια υποχρηματοδότηση, τις διαγραφές, την βάση εισαγωγής (ΕΒΕ) και στηρίζουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Αναφέρουν χαρακτηριστικά πως καταστρατηγείται το τεκμήριο αθωότητας, καθώς όποιος πρύτανης αρνηθεί να επιβάλλει τιμωρίες απειλείται ο ίδιος με πειθαρχική δίωξη. Ξεκαθαρίζουν, τέλος, πως θα υπερασπιστούν μέχρι τέλους το δημόσιο πανεπιστήμιο.
Κλείνοντας, έχουμε αρκετούς νόμους, για να καταπολεμηθεί η βία στα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και δεν χρειαζόμαστε τίποτα άλλο σε νομοθετικό επίπεδο. Το πρόβλημα εναπόκειται από το κατά πόσο εφαρμόζονται οι ανωτέρω θεσμικές ρυθμίσεις είτε από Πρυτανικές και Εισαγγελικές Αρχές είτε από την Αστυνομία και όχι από την ψήφιση περαιτέρω νόμων με το στοιχείο της υπερποινικοποίησης που είτε δεν εφαρμόζονται καθόλου είτε ελλιπώς και μάλιστα επιλεκτικά. Και ας μην γελιόμαστε… η υπερποινικοποίηση χωρίς φραγμούς μόνο θετική εικόνα της διεθνούς κοινότητας για τα Ελληνικά ΑΕΙ δεν μπορεί να προκαλέσει. Όσο ακούγονται όμως ακόμα δημοκρατικές φωνές, υπάρχει ελπίδα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου